احیای دریاچه ارومیه با آب وارداتی!


موضوع احيا درياچه اروميه که از ابتداي دولت روحاني مورد توجه بوده اکنون پرونده جديدي را باز کرده و بر اساس تصميم‌هاي اتخاذ شده توسط دولت قرار شده است تا برنامه‌هاي انتقال آب از کشورهاي خارجي مورد مطالعه قرار گيرد که براي اين کار نيز مشاور خارجي تعيين شده است.
بارش‌هاي اخير موجب شد تا وضعيت درياچه اروميه نسبت به سال‌هاي قبل بهبود يابد اگرچه هنوز اين درياچه نتوانسته وضعيت مطلوبي را تجربه کند اما روال نسبت به قبل معقول‌تر شده است؛ با اين حال پيش‌بيني مي‌شود که براي احياي اين درياچه تا سال ۱۴۰۲ بايد سطح درياچه تا 3.5 متر بالاتر بيايد، يعني ۱۳ ميليارد مترمکعب آب وارد درياچه شود.
به همين دليل دولت طرح انتقال آب از درياي خزر و از خارج کشور به درياچه اروميه که جز نخستين مصوبات هيات دولت بود را در دستور کار قرار داد، چندي پيش نيز اسحاق جهانگيري معاون اول رييس جمهوري با تاکيد بر اينکه موضوع احياي درياچه اروميه به هيچ وجه نمي‌تواند از دستور کار دولت ايران خارج شود اعلام کرد: حتي اگر نياز باشد که ميلياردها دلار اعتبار خارجي براي اين کار اختصاص دهيم که طرح‌هاي انتقال آب از خارج از کشور به درياچه اروميه اجرا کنيم حتما اين کار را انجام خواهيم داد چون حيات بخش وسيعي از جمعيت کشور وابسته به اين درياچه است و ايران در هيچ شرايطي نمي‌تواند نسبت به درياچه اروميه بي تفاوت باشد. وي با بيان اينکه خوشبختانه در حال حاضر تراز درياچه اروميه وضعيت مناسبي دارد، افزود: البته نسبت به شرايطي که پيش بيني کرده بوديم کمي‌عقب تر هستيم و اميدوارم با اقداماتي که طي سال‌هاي ۹۷ و ۹۸ انجام مي‌شود، بتوانيم به مردمي‌که تحت تاثير درياچه اروميه هستند و به مردم ايران اين اطمينان را بدهيم برنامه احياء درياچه اروميه اجرا خواهد شد. آخرين آمار و ارقام منتشرشده در خصوص وضعيت درياچه اروميه در سيزدهم اسفند ماه بيانگراين است که در حال حاضر وسعت درياچه اروميه ۲۱۱۶.۳۰ کيلومتر مربع تخمين زده شده و اين در شرايطي است که اين عدد در سال گذشته ۲۱۷۳.۶۴ کيلومتر بوده يعني وسعت درياچه اروميه نسبت به ميانگين درازمدت ۵۷.۳۴ کيلومتر مربع منفي بوده است. علاوه بر اين حجم آب موجود در درياچه اروميه در حال حاضر ۱.۶۹ ميليارد مترمکعب بوده که اين عدد نسبت به سال قبل ۱۰ ميليون متر مکعب و نسبت به ميانگين درازمدت ۱۴.۵۸ ميليارد متر مکعب منفي است. از سوي ديگر تراز سطح آب درياچه اروميه ۱۲۷۰.۶۰ متر براي سال ۱۳۹۶ و ۱۲۷۰.۶۵ متر براي سال ۱۳۹۵ تخمين زده شده و بايد گفت که اين عدد نسبت به ميانگين درازمدت ۴.۰۷ متر منفي است.
اين شرايط در حالي است که در چهار سال گذشته ۲۲۲۶ ميليارد تومان اعتبار به طرح‌هاي احياي درياچه تخصيص يافته اما به‌دليل مشکلات دولت در تامين منابع اعتباري ميزان تخصيص، معادل ۲۰ درصد اعتبارات مصوب بوده است که همين مساله اراده دولت در احيا درياچه را زير سوال مي‌برد اما اميد مي‌رود که در سال جديد شرايط به نفع احيا درياچه تغيير کند و دولت نگاه ويژه‌تري به اين مساله داشته باشد. به هر حال با بررسي روند تغييرات تراز سطح آب درياچه اروميه در يک قرن اخير، شاهد کاهش 8متري تراز سطح آب اين درياچه در 20 سال اخير هستيم.  کارگروه احياي درياچه اروميه در حال اجراي طرح‌هاي مختلفي براي احياي اين درياچه است و طبق برنامه زمان‌بندي، قرار است تا سال 1402 تراز سطح آب درياچه به تراز اکولوژيک برسد، در اين خصوص از سال 1393 تا سال 1402 به سه فاز تقسيم شده است؛ 1. فاز تثبيت (1395-1393): هدف اصلي از اين فاز تثبيت تراز درياچه اروميه و همچنين اجراي پروژه‌هاي کاهش اثرات محتمل ناشي از تداوم خشکي درياچه اروميه است. 2. دوره احياي درياچه اروميه (1401-1396): هدف اصلي اين فاز اجرايي کردن مجموع راهکارهاي تأمين آب مورد نياز درياچه و افزايش تدريجي تراز آن است. 3. دوره احياي نهايي (1402): هدف مورد انتظار از اين فاز تثبيت شرايط احياءشده درياچه و ايجاد الزامات لازم براي احياي نهايي و حفظ پايدار شرايط درياچه است. ازاين‌رو، ما در حال حاضر در فاز اجراي راهکارهاي تأمين آب درياچه اروميه و دوره احياي اين درياچه هستيم. اسحاق جهانگيري معاون اول رئيس جمهوري چند روز پيش از درياچه اروميه بازديد کرد و در جريان روند احياي اين درياچه قرار گرفت. از اين‌رو، مشاور خارجي براي انجام مطالعات آغاز واردات آب، در ادامه برنامه‌هاي دولت براي احياي درياچه اروميه انتخاب شده و در صورت مثبت بودن نتايج مطالعات و تصويب آن در کارگروه احيا، شاهد آغاز واردات آب به کشور خواهيم بود.